Binnenland – 23 november 2016
Nederland wist niet van luchtsteun-deal – door Niels Rigter
Nederland was niet op de hoogte van een geheime afspraak tussen de VS, Frankrijk en Groot-Brittannië om Nederlandse VN-militairen in 1995 in Srebrenica geen luchtsteun te geven. Het NIOD heeft geen bewijs gevonden dat dat wel het geval was. Het kabinet zal de conclusies vandaag onderschrijven, zo melden bronnen aan het Binnenhof.
Reden voor nieuw, diepgravend onderzoek naar de besluitvorming rond de val van de ’veilige’ moslimenclave is er dan ook niet, stellen ingewijden. Het NIOD stuitte wel op een oud probleem: niet alle bronnen, zoals verkeer tussen inlichtingendiensten van bondgenoten, waren toegankelijk.
Het NIOD deed afgelopen jaar al een verkennend onderzoek, uitgevoerd door een ander team dan van het uitgebreide rapport uit 2002. Aanleiding daarvoor waren onthullingen over afspraken tussen tussen Washington, Parijs en Londen om geen jachtvliegtuigen in te zetten tegen Bosnisch-Servische troepen. De reden daarvoor, zo zei toenmalig minister van Defensie Voorhoeve, was om de vijfhonderd Britse en Franse blauwhelmen te beschermen die door de Serviërs waren gegijzeld.
Hoewel militairen van Dutchbat-III de moslimenclave Srebrenica moesten beschermen, wist Den Haag van niets. Commandant Karremans vroeg vergeefs om luchtsteun toen het Bosnisch-Servische leger de enclave dreigde in te nemen. Op 11 juli viel de enclave.
Radioprogramma Argos kwam onlangs met een document waaruit zou blijken dat ons land wél op de hoogte was.
Het zou betekenen dat Nederlandse autoriteiten hun militairen willens en wetens met een onuitvoerbare opdracht opzadelden. Letselschadeadvocaten stonden al in de startblokken om namens getraumatiseerde Dutchbatters de Staat aan te klagen. Het lijkt er niet op dat zij een zaak hebben.